Thiếu hụt trầm trọng nguồn nhân lực ứng dụng phần mềm

Doanh nghiệp ngành phần mềm tại Việt Nam đang bối rối với tình trạng thiếu nhân lực cho nhiều dự án.

Những năm gần đây, ngành công nghiệp phần mềm công nghệ tại Việt Nam ngày càng trên đà đi phát triển, thu hút nhiều đơn đặt hàng cả trong và ngoài nước từ đó doanh thu vọt tăng. Tuy vậy, các doanh nghiệp vẫn còn rất bối rối khi tuyển dụng nhân lực đáp ứng nhu cầu công việc. Rất nhiều DN đã kiến nghị xem lại chương trình đào tạo cũng như có giải pháp nhanh chóng tăng cường nguồn nhân lực cho ngành phần mềm.

Khâu tuyển dụng gặp nhiều trở ngại

Ông Lâm Nguyễn Hải Long, Giám đốc Công viên Phần mềm Quang Trung (QTSC), cho biết: “Nhu cầu nhân lực hằng năm mà QTSC cần thêm là khoảng 20%-25%, trong khi nguồn đáp ứng chỉ đạt 7%-8%. Doanh số đạt được 15 năm qua của QTSC đạt hơn 20.000 tỉ đồng, chỉ tính riêng giai đoạn 2011-2015 đã chiếm hơn 15.000 tỉ đồng. Vì vậy, khi thị trường ngày càng phát triển nên nhu cầu tuyển dụng nhân lực càng cao nhưng với tình hình nguồn nhân lực không đáp ứng đủ được nhu cầu ngày càng tăng khiến các DN rất khó khăn để phát triển, chỉ chiếm được “miếng bánh” rất nhỏ trong thị trường gia công phần mềm”.

Theo ông Long, suốt nhiều năm, các DN tại QTSC đều không tuyển đủ lao động theo kế hoạch. Điều đó đã không hề nhỏ đến cơ hội đang có của ngành phần mềm.

Theo đại diện một công ty phần mềm tại TP HCM, thời gian trước đây mỗi năm DN này chỉ tuyển khoảng 10 người. Năm nay, do doanh thu tăng vọt, nhu cầu từ khách hàng - nhất là khách tiềm năng lớn - tăng vọt nên DN cần tuyển khoảng 50 nhân sự, trong đó hơn một nửa phải là nhân sự chất lượng cao.

“Mức lương tháng chúng tôi trả cho nhân sự phần mềm đã có 3 năm kinh nghiệm là khoảng 10-15 triệu đồng, còn sinh viên vừa ra trường là 6-8 triệu đồng, còn kỹ sư cấp cao có thể lên đến 50 triệu đồng/tháng. Thế nhưng, đến thời điểm hiện tại chúng tôi chỉ tìm được chưa đến 10 nhân sự chất lượng cao” - ông băn khoăn.

Khâu đào tạo cần có giải pháp

Nhu cầu tuyển them nhân lực của ngành công nghiệp phần mềm tại Việt Nam rơi vào nhóm kỹ sư chất lượng cao có từ 3 năm kinh nghiệm trở lên, tiếng Anh hoặc tiếng Nhật tốt. Thực chất, với những yêu cầu đặt ra như vậy, các công ty vẫn khó tuyển người.

Ông Lâm Nguyễn Hải Long cho rằng khâu đào tạo sinh viên CNTT vướng nhiều bất cập. Doanh nghiệp đang trong tình trạng thiếu trầm trọng nhân sự trong khi nhiều sinh viên ra trường lại không có việc làm. Lý do là các trường đào tạo quá phổ biến ngành CNTT dẫn đến việc chất lượng sinh viên đầu ra không đủ điều kiện mà doanh nghiệp đặt ra. QTSC phải tốn chi phí không nhỏ để đào tạo lại những nhân viên đã tuyển dụng từ các trường.

“Nhiều trường còn “từ chối” làm việc với các DN phần mềm khi được đặt vấn đề đào tạo giúp nhân lực. Tôi cho rằng nên nới rộng chỉ tiêu tuyển sinh cho các trường có truyền thống đào tạo tốt, hạn chế chỉ tiêu ở các trường kém chất lượng” - ông Long đề xuất.

Theo các chuyên gia tại Việt Nam, họ cho rằng cần có giải pháp hợp lí nhất việc đào tạo nhân lực CNTT từ bậc ĐH, CĐ cho đến các trường nghề để tăng nguồn nhân lực mỗi năm lên 30%. Có như vậy mới có thể đáp ứng đà phát triển chung của ngành phần mềm và DN mới nắm bắt cơ hội làm ăn với nhiều đối tác nước ngoài đang tìm đến Việt Nam.

Ông Hoàng Nam Tiến cho rằng cần đào tạo văn bằng 2 công nghệ thông tin cho những cử nhân học trái ngành, đào tạo CNTT bằng tiếng Nhật. Ngoài ra, nhà nước nên dành mỗi năm khoảng 12 triệu USD để đầu tư vào chương trình giảng dạy để có thêm 1.000 kỹ sư công nghệ thông tin giỏi tiếng Nhật nhằm bổ sung nguồn lực đang thiếu hụt.